Histerektomi, rahmin çıkarılması ameliyatıdır. Histerektomi ameliyatları, kadınlarda sezeryan ameliyatlarından sonra en sık yapılan ameliyattır.
Total Abdominal Histerektomi: rahmin karından yapılan kesiyle tümden çıkarılması,
Bilateral Salpingoooferektomi: yumurtalıkların her ikisinin de birden alınması, Unilateral Salpingooferektomi: yumurtalıklardan birisinin tek taraflı alınmasıdır tarif eden kısaltmalardır.
Subtotal Histerektomi: rahimin tamamının değil bir kısmının çıkarılarak alınması ameliyatıdır. Subtotal histerektomi’de rahim ağzı kısmı çıkarılmamaktadır.
Laparoskopik Histerektomi: Rahim ve yumurtalıkların kapalı sistemle çıkartılmasıdır. Göbekten 1 cm ve karında 3 tane yarim cm insizyonlarla bu operasyon yapılmaktadır.
Vaginal Histerektomi: Karını açmadan rahimin vaginal yolla çıkartılmasıdır.
Yaşa ve kişinin hastalığının durumuna göre bu ameliyat türlerinden biri uygulanmaktadır.
Radikal histerektomi ise genital kanserlerde uygulanılan histerektominin daha da genişletilmiş halidir. Yani, rahimle birlikte yumurtalıklar, omentum, lenf düğümleri (lenf nodları) da ameliyatta çıkarılmaktadır.
Myomektomi ise rahim alınmaksızın yalnızca rahim içindeki myom veya myomların alınması ameliyatıdır. Özellikle genç veya tek bir myomu olan hastalarda histerektomiden çok myomektomi ameliyatı tercih edilmektedir.
Hangi durumlarda histerektomi ameliyatı yapılır ?
En sık medenler olarak aşağıdakiler sayılabilir
- A) Uterus (rahim) myomları (Myoma uteri, uterin fibroid)
- B) Endometrial polip
- C) Endometrial Hiperplazi
- D) Tedaviye dirençli adet düzensizlikleri
- E) Endometriosis
- F) Rahimin dışarı sarkması (Prolapsus Uteri)
- G) Doğum komplikasyonları (Acil Histerektomi)
- H) Diğer gerekçeler
Histerektomi operasyonu ile ilgili diğer endikasyonlar arasında Rahim Kanseri (Uterus Ca), Rahim ağzı (serviks) Kanseri ve Yumurtalık (over) Kanseri, İyi huylu (benign) yumurtalık tümörleri, Tubovaryen Abseler (tüp ve yumurtalıklar içine yerleşen abseler) bulunmaktadır.
Histerektomi kararı önce hastanın hastalığı ile ilgili bilgilendirilmesi daha sonrasında da hasta ve doktorun ortak görüşmesi sonucunda alınmalıdır.
Histerektominin genişliği, riskleri, anestezi şekli de hasta ve hasta yakınlarına ameliyat öncesi anlatılmalıdır.
Hasta eğer üreme döneminde ise çocuk doğurma yetisinin kaybı psikolojik şikayetleri de beraberinde getirebilir. İleride çocuk istemi olabilecek hastalarda öncelikle myomektomi ameliyatı (rahmin alınmaksızın myomların çıkarılması) tercih edilmelidir. Ancak çok zorda kalınırsa da her şeye rağmen ameliyat sırasında rahmin tümden alınması gerekebilir.
Ameliyat sonrası
İdrar kesesinin travmatize olmasından dolayı hastanın idrar yapması zor olabileceğinden idrar sondası ameliyat sonrası 08-24 saat süreyle takılı bırakılır.
Ameliyat günü hastanın ağızdan beslenmesi ameliyatın şekline göre ayarlanır. Barsak hareketleri başladıktan sonra sıvı gıdalarla beslenmeye başlanır. Daha sonrasında hastanın sindirebileceği şekilde katı yiyecekler diyetine eklenir.
Hastanın ameliyat sonrası erken dönemde ayağa kaldırılması damar tıkanıklığı ve pıhtı atması (tromboemboli) ile zatürre, atelektazi gibi akciğerlerle ilgili risklerini azaltır. Ayrıca barsak hareketlerinin bir an önce başlamasına neden olur.
Dikişlerin tam iyileşmesi için hasta ameliyattan sonraki 6 hafta içinde fazla ağırlık kaldırmamalıdır. Yine, ameliyat sonrası 6 hafta içinde cinsel ilişki tavsiye edilmez.
Yine, hasta tam iyileşene kadar araba kullanması tavsiye edilmez. Bunlar dışında hasta kendini iyi hissettiği sürece normal hayatını sürdürebilir.
Hastalar nelere dikkat etmeli?
İlk iki hafta çok yorucu aktivitelerden kaçınmalı ve aktivite seviyesini vücut el verdiği ölçüde yavaş yavaş arttırmalıdırlar.
Banyo karın ameliyatlarından 1 hf sonra duş alma ve dökme suyla yıkanma şeklinde olmalıdır. Vaginal ameliyatlarda daha erken duş şeklinde yapılabilir. Düzenli bir diyet izlenmelidir. Özellikle posalı ve sıvıdan zengin diyet tercih edilmeli, gaz yapıcı gıdalardan ise kaçınılmalıdır.
Yine idrar ve gaita yaparken şiddetli ıkınmaktan kaçınılmalıdır.
Eğer vajinal kanama veya ateş olursa doktora haber verilmelidir.
EN SIK SORULAN SORULAR
Histerektomi cinsel yaşamı etkiler mi?
Birçok kadının ilgilendiği nokta ise ameliyatın hastanın dişiliğini kaybetmesine, cinsel doyumu azaltmasına, cinsel tatmin eksikliğine ve kocası ile arasındaki kişisel problemlerin artmasına neden olup olmayacağıdır. Üreme organlarının kaybına ilişkin üzüntü, diğer karın içi organlarının kaybına göre daha fazladır.
Hastanın ameliyattan sonra kendini kötü hissetme olasılığını en aza indirmek için ameliyat öncesi bilgilendirme ve hastayı hazırlamak önemlidir. Yapılan araştırmalar histerektominin bir çok hastada psikiyatrik bozukluk ve azalmış cinsel fonksiyonlara yol açmadığını göstermekle birlikte bu konuda zıt fikirleri savunan çalışmalar da mevcuttur.
Histerektomi sonrası kişi menopoza girer mi?
Rahimle birlikte yumurtalıklar çıkarılmadığı takdirde adet görülmediği halde menopoza ait belirti ve komplikasyonlar da oluşmaz. Yani kişi adet görmese de yumurtalıklar belli bir süre daha işlevini devam ettireceğinden ötürü kişi menopoza girmez.
Şayet birlikte yumurtalıklar da çıkarılmış ise operasyon sonrası “cerrahi menopoz” tablosu gelişir ve iki hafta sonra hormon replasman tedavisine başlanmalıdır. Çünkü cerrahi menopozda menopoza giriş çok hızlı olduğundan menopozun sıkıntıları da ani ve hızlı bir şekilde gelişecektir.
Jinekolog hekimler tarafından özellikle 45 yaş üstündeki kadınlarda rahmin alınması gerekiyorsa, ileri yaşlarda kişiyi yumurtalık kanserinden korumak amacıyla yumurtalıkların da rahimle birlikte alınması tercih edilmektedir. (TAH_BSO ameliyatı)
Bu ameliyatın riskleri varmıdır?
Histerektomi yaptırmadan önce bu riskleri bilmeniz gerekmektedir. Bu tür komplikasyonlar genelde nadir olarak izlenmektedir. Bunlar:
- Mesanenin, bağırsağın ya da üreterin (böbrek ve mesane arasındaki tüp) yaralanması
- Kan naklini gerektirecek kanama
- Kanamanın kontrol altına alınması ya da yaranın onarılması için yeniden bir ameliyat gereksinimi.
- Pelviste ya da kan dolaşımında enfeksiyon riski
- Bacakta ya da akciğerde tromboz (kan pıhtılaşması) riski
- Pelviste kan toplanması (hematom)
- Özellikle vajinal histerektomi ile birlikte ön vajina duvarı onarımı da gerçekleştirilmişse idrar yapmada güçlükler ortaya çıkabilmektedir. Bu sorunun olması durumunda bir sondanın yeniden mesaneye konulması gerekebilir.
Bu tür komplikasyonlar çok nadiren de olsa ortaya çıkabilen sorunlardır.
