Rahim ameliyatlarının çok uzun zamandır karın yada vaginal yolla çıkartılma şeklinde uygulanmasına karşın tıpta meydana gelen gelişmelerle birlikte hastaya daha az zarar veren minimal invaziv yöntem olarak laparoskopik yaklaşımlar son zamanlarda gündeme gelmiştir. Karından açılan 1 ve 0.5 cm lik 3-4 kesi ile karın içine hava doldurup ardından bir kamera ve monitör yardımıyla laparoskopik aletlerin kullanılarak operasyonların gerçekleştirilmesi hasta açısından çok daha konforlu ve avantajlı olmaktadır.
Bunlar
- Daha az ağrı
- Daha az kanama
- Daha az hastanede kalış süresi
- Daha az antibiyotik
- Daha az yara yeri enfeksiyonu
- Daha az maliyet
- Daha erken normal yaşama dönüş
- Daha erken ilave tedaviye başlama
- Daha erken işe başlama
Son yıllarda yumurtalık kistlerinin karnı açmadan kapalı sistemle opere edilmesi çok popülarite kazanmıştır. Gerçektende çok küçük insizyonlardan büyük kistlerin başarı ile çıkartılması hastaların kısa sürede toparlanmalarını sağlamaktadır. Özellikle genç kızlarda sık rastlanan endometriozis hastalığına bağlı çikolata kistlerinin laparaskopik tedavisi laparoskopinin en çok uygulandığı hastalıklardan birisidir (VİDEO 1). Rahimin kapalı olarak ameliyatı sıkça uygulanan bir yöntemdir. Özellikle çok büyük myomlu olgularda morselasyonla myomun karın içinde küçültülerek rahmin alınması özellikli bir operasyondur ve tarafımca rutin yapılan bir yaklaşımdır (VİDEO 2). Laparoskopi son 15 yıldır jinekolojik kanser ameliyatlarında da etkin bir biçimde uygulanmaya başlanmıştır. En önemli özelliği, operasyon süresinin uzaması ve cerrah için daha zor bir yöntem olmasına karşın hastanın karnında birkaç küçük delikten bu operasyonun yapılması ve dolayısıyla da operasyon sonrası toparlanma süresinin çok daha kısa olmasıdır. Bu durum jinekolojik kanserli olgular için çok önem taşır zira kemoterapi veya ışın tedavisi gibi bir ilave tedavi verilecekse toparlanma süresinin kısa olması ve yara yerinin bu yöntemle çok hızlı iyileşmiş olması çok büyük bir avantaj sağlayacaktır. Bu durum özellikle rahim kanserli şişman ve şeker hastalığı olan olgularda önem taşır. Bu olgularda standart operasyon (açık) uygulandığında yara yerinin iyileşmesi 1-2 ay kadar zaman almaktadır. Bu hastanede kalış süresini uzatmakta, çok uzun süreli çok miktarda antibiyotik kullanımına neden olmakta ve bunların getireceği sıkıntıları hastalar yaşamaktadırlar. Ayrıca kapalı ameliyata oranla ilave tedavi alacaklar çok daha fazla zaman kaybetmektedirler. Kanser olgularında bu zamanın ne kadar önemli olduğu herkesçe bilinmektedir.
Jinekolojik kanserlerde laparoskopik yaklaşımlar Türkiye’de aralarında benimde olduğum birkaç jinekolog onkolog tarafından yapılmaktadır. Benim bu konudaki en fazla deneyimim çok şişman rahim kanserli olgulardır. Bu olguları kapalı olarak etkin tedavilerini yaparak 3-4 gün içinde evlerine gönderebiliyoruz. (VİDEO 3). Rahim ağzı kanseri olgularında laparoskopik radikal histerektomi ve pelvik ve paraaortik lenfadenektomi son yıllarda çok tercih edilen bir yöntemdir ve tarafımca da uygulanmaktadır (VİDEO 4).
Karın içine ışınlama yapılması gereken kolon kanseri, lenfoma gibi hastalıkları olan genç olgularda yumurtalıkların ışın alanından uzaklaştırılması için kullanılan ovarian transpozisyon ameliyatı laparoskopik uygulanabilmektedir (VİDEO 5).
Uygun hastalarda deneyimli ellerde laparoskopik yaklaşımlar hasta lehinedir ve mutlaka hastaya böyle şanslarının da olduğu bildirilmelidir.
