Vajinismus ailesel bir problemdir ve bu sebeple çiftlerden hiç biri diğerini suçlamamalı veya bu konuda anlayışsız olmamalıdır.
Cinsel birleşme esnasında kadının vajen kaslarının istemsiz (kadın kontrolü dışında) bir şekilde kasması sonucunda cinsel birleşmenin olmaması veya çok zor olması durumudur. Bu olgularda kasılmalar sadece vajinal girişde değil, aynı anda vücudun diğer kaslarında da (bel, bacak, sırt,) da görülebilir ve bu kasılmalar vucutta yaygın olarak kas ağrılarına neden olabilmektedir .
Bu durum kadında endişe, korku, panik yaratır ve sonunda kadın ilişkiyi reddeder duruma gelir.Bu istemsiz kasılma sadece cinsel ilişki esnasında değil kadının jinekolojik muayenesi sırasında, parmağın vajene sokulması, içeriye spekulum yerleştirilmesi gibi vajene herhangi bir girişim içeren her türlü durumda da oluşabilmektedir ve tüm bu bulgular vajinismus belirtileri arasında kabul edilmektedir.
Kadınların burada ani korkuya verdikleri cevap cinsel fobinin tetiklediği koruma içgüdüleri ile kendilerini kasmalarıdır. Geçmişte bilinçaltına atılan cinsellikle ilgili olumsuz düşünceler, kişinin ilişki sırasında vucudun değişik bölgeleri ile birlikte vajinal kaslarını bir tepki ile istemsiz bir şekilde kasmasına neden olabilmektedir. Bu hastalığın ileri derecelerinde kadın ilişkiden ısrarlı bir şekilde kaçmakta ve bu da evlilik ilişkilerini çok olumsuz etkilemektedir.
Vajinusmusun nedenleri nelerdir?
Vajinusmusun en önemli nedeni psikolojik kaygılardır. Ancak % 5-10 olguda anatomik problemler olabileceği unutulmamalıdır. Genellikle geçmişte yaşanmış kötü cinsel tecrübe ya da bilinçaltına kazınmış korkular bulunmaktadır. Psikolojik nedenler arasında çocukluktan kalma korkular, aşırı katı bir toplum düzeni içinde yaşama, katı ahlak kuralları ve tabular, suçluluk, ayıp, günah gibi kavramların bilinçaltına yerleşmesi, cinsellik ve ilk cinsel deneyim konusunda yerleşmiş yanlış bilgi ve ön yargılar, bilinçaltında penisin vücuda girişine karşı bir korkunun olması gibi psikolojik nedenler vardır.
Küçüklüklerinde öğretilen kızlık zarının çok önemli olduğu düşünceleri ile bu konuda takınılan katı tutumlara maruz kalan olgular risk altındadırlar. Ayrıca çocukluk döneminde yaşanan kötü tecrübe ve anılar da (taciz veya tecavüzler, ev içi şiddet, katı ebeveyn tutumları) de vajinismusa yol açabilmektedir.
Daha önce hiç vajinismus problemi olmayanlarda yaşanmış kötü tecrübeler sonucunda (doğum, düşük, kürtaj, hoyratça yapılan bir jinekolojik muayenesi gibi) da vajinismus gelişebildiği bir çok vaka ile gösterilmiştir.
Bazı kadınlarda bu yukarıda sayılan nedenlerin hiçbirisi de olmayabilir ve buna nedeni bilinmeyen veya belirlenemeyen vajinusmus denilmektedir.
Ayrıca herhangi bir neden bulunamayanların korkmasına gerek yoktur vajinismus sorununu çözmek için altında yatan neden veya nedenleri bulmak şart değildir. Önemli olan kas hafızasının yeniden oluşturulmasını sağlamaktır.
Erkeğin ya da kadının genital organlarının anatomik yapısındaki değişiklikler vaginismusa neden olur mu?
Vaginismus, genital organların anatomik yapısından ilişkisiz bir şekilde ortaya çıkar.
Vajinismus gibi ağrılı ilişkiye neden olan vulvar vestibulitis, PIH gibi başka hastalıklar vardır. Dolayısıyla, ağrılı cinsel ilişkinin nedeninin vajinismus mu ya da diğer nedenler mi olduğu tedaviye başlamadan önce yapılacak bir jinekolojik muayene ile ortaya konmalıdır. Böylece en uygun tedavi yaklaşımı seçilecektir.
Vaginismus gebeliğe engel midir?
Vaginismus yalnızca cinsel birleşmeye engeldir. Vajen ağzına dökülen spermlerin yüzme kabiliyeti sonucunda gebelik oluşabilir. Ancak bu durumda gebelik şansı normale göre oldukça azdır.
Vajınusmus tedavi edilemezse de tedaviyle çocuk sahibi olunabilir mi?
Aşılama (IUI, İnseminasyon) ve tüp bebek (ivf) tedavileri ile mümkündür.
Vajinismus Tedavisi
% 90'u psikolojik kökenli olan vajinismus sorununda anatomik engeller ancak % 10'unu içermektedir. Bu nedenle vajinismus hastalarının ilk olarak bir jinekolog tarafından değerlendirilmesi gereklidir.
Vajinismus tedavisinde bilişsel ve davranışçı tedaviler ile de başarılı sonuçlar alınabilmektedir. Bu terapilerin bir kısmına eşler de dahil olmaktadır.
İlk etapta cinsel ilişki, kızlık zarı, vajina, ilk gece ve genital (cinsel) anatomi ile ilgili ayrıntılı bilgiler verilmelidir. Bilişsel terapi sürecinden geçen hastaların uyguladıkları bir takım egzersizler (Vajinismus egzersizleri) ile öğrenmeleri hızlandırılmaktadır. Davranışçı cinsel terapilerdeki amaç ise çatı kaslarını gevşetme egzersizlerinin hastalara öğretilip uygulanmasıdır. Tüm bu tedaviler ve vajinismus egzersizleri son derece basit ve ağrısızdır. Bir kaç seanstan sonra bile vajinal kasılmaların pek çoğu geçmekte ve kişilerin kendilerine olan özgüvenleri artmaktadır.Kısa zamanda iyice gevşemesini öğrenen kişilerde bu uygulamalar ve vajinismus egzersizleri son derece kolay tolere edilmektedir. Ancak tam olarak gevşemesi olmayan kadınlarda hipnoterapi ile gevşeme ve rahatlama sağlandıktan sonra bu çalışmalara geçilmektedir. Hipnoz (hipnoterapi) ise son yıllarda vajinismus tedavisinde başarı şansını arttıran önemli bir tedavi yöntemidir. Hipnoterapi sertifika sahibi ve bu konuda eğitim almış hekimler tarafından uygulanmalıdır. Vajinusmus tedavisinde cerrahi yöntemler de uygulanabilmektedir.
Kızlık zarının normalden kalın, yüksek kenarlı, sert olması durumlarında cinsel ilişki gerçekleşmeyebilir. Bu durumlarda kızlık zarı 10-20 dakika süren ve muayenehane ortamında yapılan basit bir müdahale ile kesilerek çıkartılabilir. Kızlık zarının ameliyatla çıkartılması işlemine himenektomi denmektedir. Kızlığın delinerek vagina girişinin rahatlatılması işlemine ise himenotomi adı verilmektedir.
Vajinismus tedavisi ne kadar sürer?
Bu konuda deneyimli kliniklerde vajinismus tedavi süresi hastalığın şiddetine göre 1-2 seanstan 6-8 seansa kadar değişebilir.
